Trà phổ nhĩ là gì, công dụng và cách pha trà phổ nhĩ

Trà Phổ Nhĩ là một trong mười loại trà lớn của Trung Quốc, trà được tạo nên từ nhiều công đoạn cầu kỳ và phức tạp, hương vị tinh tế.

Nhắc đến Thập đại danh trà của Trung Quốc, thì Trà Phổ Nhĩ là một cái tên không thể bỏ qua. Loại trà tinh túy này ngày nay đã trở thành sự lựa chọn hàng đầu của những người sành trà trên khắp thế giới. Vậy bạn có biết trà Phổ Nhĩ là gì không? Cùng chúng tôi tìm hiểu ngay sau đây!

Nguồn gốc của trà Phổ Nhĩ

Phổ Nhĩ là một thị trấn nhỏ thuộc tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Cách đây hàng nghìn năm, Phổ Nhĩ là một trung tâm buôn bán trà rất lớn ở Vân Nam. Tại đây, hầu như các vùng trồng chè ở Vân Nam đều mang hàng về bán. Vì vậy, cái tên Trà Phổ Nhĩ ban đầu được dùng để chỉ tất cả các loại trà từ Vân Nam.

Sau Cách mạng Văn hóa, Phổ Nhĩ Tra được đổi tên thành Simao. Đó là năm 1950.

Tuy nhiên, đến năm 2007, cơn sốt chè Phổ Nhĩ quay trở lại nên chính quyền địa phương đã đổi tên Tư Mao thành tên cũ là Phổ Nhĩ Trà. Kể từ đó, tên gọi này được duy trì cho đến ngày nay.

Một yếu tố khác xác định Trà Phổ Nhĩ là thành phần của nó. Trà được làm từ lá của giống trà hoang dã cổ xưa ở Vân Nam. Nhóm cây chè cổ thụ này có 2 nhánh. Một loại là cây gỗ lớn, có lá chè lớn. Một loại là loại lá nhỏ, nhiều thân nhỏ và mọc từ gốc.

Hầu hết chè Phổ Nhĩ hiện có trên thị trường là từ nhóm chè lá to. Nó có tên là Đại Diệp Trà. Tuy nhiên, cũng có một số loại được làm từ trà lá nhỏ nên được gọi là Phổ Nhĩ Kim. Dù là loại nào thì cũng được ép thành từng bánh trà trước khi đưa ra thị trường, không giống như các loại chè lá trà chúng ta thường dùng.

Chè Phổ Nhĩ cũng có nhiều loại. Chất lượng của chè khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi của cây chè. Nó được chia thành 3 nhóm:

• Nhóm Trà Cổ có tuổi đời hàng trăm năm. Phải ít nhất 100 tuổi. Đây là nhóm chè có chất lượng tốt nhất, và giá cả đắt nhất.
• Nhóm trà Great Tree có tuổi đời hàng chục năm.
• Nhóm Thai địa trà lấy nguồn từ những cây chè non mới trồng.

Đồng thời, tùy theo vùng trồng chè mà giá trị của chè Phổ Nhĩ cũng không giống nhau. Trà ngon hay dở phụ thuộc vào địa hình, thổ nhưỡng, nguồn nước, khí hậu và hệ vi sinh vật ở đó. Vì vậy, cũng là cách pha Trà Phổ Nhĩ, nhưng ở một số vùng cụ thể của Vân Nam, cũng sẽ có nơi Trà Phổ Nhĩ vô cùng đắt đỏ.

Và một điều nữa là trên thị trường vẫn sẽ xảy ra tình trạng lừa đảo mua bán chè Phổ Nhĩ. Đó là những loại trà non được gắn mác cổ thụ. Hoặc chè kém nổi tiếng được quảng cáo là chè ngon ở vùng đất nổi tiếng. Vì vậy, để có thể thưởng thức trọn vẹn 1 trong 10 loại trà nổi tiếng của Trung Quốc này, bạn cũng cần có những kiến ​​thức và kinh nghiệm nhất định.

Công đoạn làm mao trà – nền tảng của trà Phổ Nhĩ

Trước khi có trà bánh gọn gàng và xinh xắn, tất cả các loại Trà Phổ Nhĩ đều phải có nguồn gốc từ Mao trà. Mao Trà là trà thô, thành phẩm của những lá trà cổ thụ.

Nếu bạn muốn hiểu đầy đủ về Trà Phổ Nhĩ, tôi nghĩ bạn cũng cần biết quy trình pha Mao trà này.

• Bước 1 – Làm héo: Lá chè cổ thụ sau khi thu hái sẽ được nhặt kỹ rác hoặc dị vật lẫn trong đó. Sau đó, chúng được rải trên măng để làm khô héo. Quá trình này làm cho lá trà mất nước trở nên dẻo dai hơn. Vì vậy, bình chè sau khi phơi héo sẽ không bị nát như khi để lá chè tươi. Chè được phơi héo rất cẩn thận, thường đặt ở nơi thoáng gió để tránh bị oxi hóa quá nhiều làm chè mất chất.
• Bước 2 – Diệt men. Trà sau khi làm héo sẽ được đảo trên chảo gang nóng. Trà sẽ bớt xanh, bớt đắng và các thành phần hương vị không bị ảnh hưởng bởi quá trình oxy hóa nữa.
• Bước 3 – Vò: Bước này là công đoạn vò lá, giúp các nguyên liệu tiết ra hương vị. Chất chè sau khi được vò nát cũng sẽ dễ dàng tiếp xúc với không khí nên dù để lâu vẫn có thể chuyển hóa dễ dàng.
• Bước 4 – Phơi khô: Công đoạn tiếp theo sau khi vò là phơi chè dưới nắng. Vài năm trở lại đây, khi công nghệ phát triển, lá chè thường được sấy khô bằng máy sấy, tiết kiệm thời gian, công sức hơn và cũng đảm bảo độ khô đồng đều hơn.
• Cuối công đoạn này chúng ta sẽ có món Mao trà. Thực ra, dùng Mao trà là bạn đã có thể thưởng thức được hương vị của Phổ Nhĩ rồi. Tuy nhiên, khi đến tay người dùng, trà Phổ Nhĩ sẽ trải qua 2 giai đoạn khác nhau, trở thành Trà Phổ Nhĩ sống và Trà Phổ Nhĩ chín, chúng ta cùng tìm hiểu ngay dưới đây.

Các loại trà Phổ Nhĩ

Trà Phổ Nhĩ chín

Trà Phổ Nhĩ chín được làm từ mao trà và tiếp tục công đoạn ủ lên men. Mao trà sẽ được chất thành đống, sau đó phun nước và phủ bạt để làm tăng sức nóng trong quá trình ủ.

Sau khoảng 45-60 ngày, Phổ Nhĩ trà đã chín hoàn toàn. Cũng có khi nhà sản xuất ngừng giữa giai đoạn này để tạo nên những bánh trà chín một phần.

Làm trà phổ nhĩ chín khá phức tạp. Mỗi nhà sản xuất sẽ có một công thức và bí quyết riêng. Thậm chí nhiều nơi còn thêm cả lá trà mới trong quá trình ủ để kích thích sự phát triển vi sinh vật. Do đó, để miêu tả được cụ thể quy trình làm Phổ Nhĩ Trà chín cũng không hề dễ dàng. Và tất nhiên, không ai có thể tự tin nắm rõ được quy trình này.

Thực hiện quá trình lên men tạo thành trà Phổ Nhĩ chín sẽ giúp rút ngắn được quá trình lên men để hàng chục năm trời như Phổ Nhĩ sống. Sau khi lên men, mao trà sẽ được mang đi ép thành bánh trà.

Nhiều nghiên cứu cho thấy sau khi ép thành bánh trà, thành phần hóa học và hệ vi sinh vật trong Phổ Nhĩ chín cũng tương tự như trong trà Phổ nhĩ Lâu năm (trà phổ nhĩ sống để lâu năm). Thế nhưng, hương vị hay trà khí thì tuyệt đối không thể sánh được bằng.

Phổ Nhĩ chín không nên sử dụng lâu năm. Vì chỉ qua vài năm, nó sẽ có vị ngọt hơn và xen lẫn là mùi thối. Nguyên nhân là do trà đã được lên men nên quá trình hậu lên men sẽ bị phai đi nhiều. Từ đó, trà mất chất và sử dụng không an toàn cho sức khỏe.

Trà Phổ Nhĩ sống

Đây là nhóm trà Phổ Nhĩ không cần trải qua quá trình ủ lên men. Trà sau khi đạt đến công đoạn mao trà sẽ được mang đi ép để trở thành từng bánh trà Phổ Nhĩ rồi bán ra thị trường.

Sau khi thực hiện xong công đoạn mao trà, người làm trà sẽ lựa những lá trà đẹp và còn nguyên vẹn để đi ép bánh. Họ sẽ cân chỉnh trọng lượng rồi cho vào từng túi vải. Sau đó cho vào máy ép. Khi được ép chặt, lá trà quyện lại với nhau tạo thành một bánh trà hoàn chỉnh và đẹp đẽ.

Sau đó, trà sẽ được để lên kệ để khô từ từ. Tùy nguyên liệu mà thời gian trà khô cũng sẽ có sự khác biệt. Thời gian sẽ dao động từ vài giờ cho đến cả tuần. Trà sau khi khô sẽ được mang đi bọc giấy và tiêu thụ.

Trà Phổ Nhĩ được bọc giấy nên vẫn tiếp xúc không khí. Do đó, để càng lâu năm, nó càng có sự chuyển hóa về hương vị lẫn thành phần hóa học. Khi bánh trà Phổ Nhĩ để được lâu năm thì nó sẽ có tên gọi là Phổ Nhĩ trà lâu năm. Đỉnh cao là từ 70 – 80 năm. Những loại này vô cùng quý và đắt giá.

Nhiều người thường nghĩ, vậy có nên trữ mao trà lâu năm không. Câu trả lời là không. Dạng bánh trà cho hiệu quả chuyển hóa lâu. Vì vậy xét về hương vị hay trà khí thì bánh trà vẫn tốt hơn rất nhiều. Vì khi ở dạng bánh, các vi sinh vật trên lá trà đã bị ép lại trong một không gian nhỏ nên nó đạt được sự chuyển hóa tốt nhất theo thời gian.

Cách bảo quản trà Phổ Nhĩ

Nói đến Phổ Nhĩ Trà, những ai sành trà đều có thể biết được công dụng chung của các loại trà trên toàn thế giới. Chung quy thì, trà chứa nhiều chất chống oxy hóa, đặc biệt tốt cho tim mạch, huyết áp. Nó hỗ trợ giảm cân, ngăn ngừa ung thư và giảm hàm lượng cholesterol xấu trong cơ thể.

Trà Phổ Nhĩ cũng có những công dụng này. Thế nhưng, điều làm nên sự đặc sắc của nó chính là nguồn gốc trà, là cách chế biến, là hương vị và trà khí. Tất cả những điều này khiến trà mang một dư vị đặc biệt mà không loại trà nào trên thế giới có được.
Nếu bạn yêu trà, hãy thử một lần thưởng thức qua trà Phổ Nhĩ. Sau khi mua được nó, cần phải bảo quản theo nguyên tắc sau:

• Đặt nơi thoáng khí
• Nhiệt độ mát
• Độ ẩm vừa phải

Tốt nhất, nên để trà ở những kệ gỗ. Khi mua trà, bạn nên mua kèm những chiếc kẹp chuyên dụng để kê trà. Các bánh trà nên cách xa nhau vài cm. Đặc biệt, không để lẫn lộn Phổ Nhĩ sống và Phổ Nhĩ chín. Mỗi loại trà cần đặt ở 1 nơi riêng biệt để các hương vị không bị biến đổi, ảnh hưởng đến quá trình lên men của Phổ Nhĩ sống.

Pha trà Phổ Nhĩ như thế nào?

Khác với những loại trà thông thường, Phổ Nhĩ trà được ép chặt thành từng bánh. Nó tương đối “dày cơm”. Do đó, để có được tách trà ngon, bạn cần pha với nước sôi 100 độ. Tốt nhất là đun sôi nước mới cho mỗi lần pha. Có như vậy thì mới chiết được hết các thành phần hương vị của lá trà.

Ngoài ra, ấm pha trà nên là ấm đất hoặc ấm tử sa. Đặc biệt, loại ấm tử sa Tử Nê rất thích hợp cho trà Phổ Nhĩ sống mới. Nó có thể làm dịu lại vị trà, tạo nên hương vị cân bằng dù là khi pha những bánh trà đậm.

Còn nếu chọn Phổ Nhĩ trà chín, thì ấm tử sa Đoạn Nê lại được xem là chọn lựa phù hợp nhất. Loại đất này giúp giảm đi mùi hôi của bánh trà chín mới. Nhờ đó, nước trà dậy mùi hơn, thơm lừng và thanh tao ý vị.

Một loại trà Phổ Nhĩ tốt có thể pha được từ 6-8 nước, rất tiết kiệm và vị trà vẫn ngon như thường.

Trà Phổ Nhĩ là gì đã được chúng tôi thông tin đến các bạn. Một loại trà đặc biệt, mùi hương đặc biệt, tạo nên sự thú vị khi thưởng thức và đầy màu sắc bởi những câu chuyện dài.